مذمت جاه طلبی در مثنوی معنوی
هر انسانی ذاتا دوست دارد مورد توجه دیگران قرارگیرد. و این انگیزه مطرح شدن در جمع، سبب ظهور خلاقیت در بشریت شده و با مطرح شدن نام خود، به پیشرفت علم و تکنولوژی, هنر و فرهنگ و دیگر عرصه های اجتماعی کمک می کند.
ولی از زمانیکه فرد برای رسیدن به شهرت و یا ریاست، موازین انسانی و اخلاقی را رعایت نکند، نشان از فضای پرورشی نادرست او در ایام کودکی و به تبع آن نهادینه شدن حقارت‌ها، احساس ضعف‌ها و کمبودها و خودکم‌بینی‌ها در او می باشد. کسانی که علاقه بسیار زیادی به شهرت و مقام دارند یقینا در راه رسیدن به آنو نگهداری اشبه سوی مفاسد و برخی پستیها نیز روی خواهند آورد.همچنین خداوند نیز در قرآن کریم بشارت داد که عاقبت انسان جاه طلب ختم به خیر نخواهد شد ."آن خانه آخرت را برای کسانی قرار دادهایم کهدر زمین برتری و سرکشی و فسادی نخواهند". (سوره قصص/83)
ادیان آسمانی بویژه اسلام به شدّت شهرت و ریاست طلبی را نهی نموده و تشنگان آنرا مورد ملامت قرار داده است. مثنوی مولوی که به نوعی تقسیر قرآن است، در مذمت شهرت و قدرت طلبی ابیات فراوان آورد که می توان ابیات ذیل را از متن داستان وحکایات مثنوی جدا نمود:
خویش را ر نجور سازی، زار زار /// تـا تـو را بیرون کنند از اِشتهار
که اشتهارِ خلق، بنِـد مُحْکم است /// در ره این از بندِ آهـن کی کماست؟
«دفتر اول بیت.1545 و 1546»
تا نه یی ایمن، تو معـروفی مجو /// رُو بشُو از خـوف، پـس بنْمـای رُو
«دفتر دوم بیت.3042»
این قلا وُوزی مکن ازحرصِ جمع /// پسْْ رَوی کن، تا رود در پیش، شمع
«دفتر چهارم بیت.1697»
آدمـی اوّل، حـریـصِ نـان بُـوَد /// ز آنکه قُوت و نان، سُتونِ جان بُوَد
سویِ کسب و سویِ غَضْب و صد حِیَل /// جان نهاده بر کف از حـرص و اَمَـل
چون بِنادر، گشت مُستَغنی زِنـان /// عاشق نامست و مـدحِ شاعران
تا که اصل و فصلِ او را بـر دهند /// در بیـانِ فضـلِ او منبر نهنـد
«دفتر چهارم بیت.1189 الی 1192»
خواجـه بـازآ از منـی و از سَـری /// سروَری جُو، کم طلب کن سروَری
«دفتر چهارم بیت.2029»
روبَـهیّ و خدمت ای گرگِ کَـهُن /// هیـچ، بـر قصـدِ خداونـدی مَکُـن
«دفتر پنجم بیت. 472»
حرصِ بط یکتاست، این پنجاه تاست /// حرصِ شهوت مار ومنصب اژدها
«دفتر پنجم بیت. 517»
حرص بط از شهوتِ حلق ست و فَرْج /// در ریاست بیست چندانست دَرْج
زَلّتِ آدم ز اِشکـم بـود و بـاه /// و آنِ ابلیس از تکبّـر بـود جـاه
«دفتر پنجم بیت. 518 و520»
حرصِ حلق و فَرْج هم خود بَدرَگی ست /// لیک منصب نیست،آن اِشکستگی ست
بیـخ و شـاخ ایـن ریـاست را اگـر /// بـاز گـویـم، دفتـری بایـد دگـر
«دفتر پنجم بیت. 522 و 523 »
مال، چون مارست و آن جاه اژدها /// سـایـۀ مـردان، زُمُـرّد ایـن دو را
«دفتر پنجم بیت. 1952»
نـام، مـیـری ووزیـری و شـهـی /// در نهانش مرگ و درد و جاندهی
«دفتر ششم بیت323»
همجنین در مذمت جاه طلبی احادیث فراوانی از معصومین نقل شده است. که لازم است در فرصتی دیگر به آن پرداخت. ولی زمانیکه سخن سید حسن خمینیدر دیدار با زندانیان سیاسی " دروغ از معضلات جامعه ماست" را شندیم و یا فرهیختگان و دانشگاهیان احساس می کنند دیگر نمایی ها و غیر واقعی جلوه دادن امور از مجاری رسمی و تریبون ها،عرف و عادی شده است؛ اینجانب را به یاد حدیثی از رسول اکرم در جلد دوم اصول کافی می اندازد:"دوستی جاه و مالنفاق را در دل میرویاند چنانکه آب گیاه را میرویاند". روزی نزد رسول خدا (ص)، نام شخصی آورده شد که علاقه زیادی به ریاست داشت، حضرت فرمودند: "دو گرگ درنده در آغلگوسفندان خطرناکتر و زیانبارتر از دوستی جاه و مال برای دین مرد مسلمان نیست"
منتشره در هفته نامه ستاره صبح 11 تیر 1390
