مشورت شاخص فرهنگ اجتماعی
تصمیم های غلطی که بدون مشورت با انسانهای باتجربه و دانا گرفته می شود، از نشانه های فرهنگ دینی انسانهایی است که سعادت رهایی از اخلاقی خدائی را تحصیل نکردند. انسانی که تجربه ا ی از اخلاق بندگی را نچشیده باشد، با خود شیفتگی، ناکامی های خویش را به گردن دیگران می اندازد.
و در عوض آن انسانهای فروتن، زمانی که نتیجه تصمیمات احساسی، نابخردانه و بدون مشورت خویش را لمس نمودند، افسوس می خورند چرا از تجربه و دانش دیگران استفاده نکردند. و اگر فرد به علوم دینی آگاه باشد، غفلت از فرمان خدا "و شاورهم فی الأمر"، سخنان ائمه (ع) و حکیمان استغفار می کند. با توجه به زمان نزول آیه "و شاورهم فی الأمر"( آل عمران/159) و رفتار مدیریتی پیامبر اسلام(ص)، مشورت را باید از لوازم زندگی خصوصی و اجتماعی مسلمین دانست. پیامبر اسلام(ص)در کارهایی که از طرف خدا فرمان مخصوصی به او صادر نشده بود، با مردم مشورت می‌کرد. حتی در مواردی رأی دیگران را بر نظر خود مقدم می داشت. در جنگ احد پیامبر (ص) شورایی تشکیل داد. اکثر جوان‌هایی که از یاران پیامبر بودند به بیرون رفتن از مدینه تمایل نشان دادند و گفتند: "یارسول الله (ص) ما تابع شما هستیم ولی چون از ما نظر خواستید عقیده ما بیرون رفتن است." در این جا پیامبر(ص) رأی جوانان را بر رأی خویش مقدم داشت و عازم جبهه نبرد شد، که نتیجه آن شکست در جنگ احد بود. در اینجا این فکر به نظر بسیارى مى رسید که در آینده پیامبر(ص) نباید با کسى مشورت کند. قرآن کریم پس از جنگ احد با فرمان«و شاورهم فی الأمر» به این طرز تفکر پاسخ مى گوید و به پیامبر(ص) دستور مى دهد که باز هم با آنها مشورت کن .
مشورت کن با گروهِ صالحان /// بـر پیمبـر امـرِ شـاوِرْهُـمْ بـدان
اَمْرُهُمْ شُوری برای این بُـوَد /// کز تَشاوُر، سهو و کژ کمتر رود
«دفتر ششم بیت. 2611 و2612»
اهیمت مشورت و فهم این آیه قرآن و فهم سیرت عملی رسول اکرم اسلام (ص) را مولوی در قالب داستان های شیرین برای ما آسان نمود. ابیاتی از مثنوی که فارغ از متن داستان، دارای پیامی در این باب بوده اند. تفکیک؛ و در دو نوشتار جداگانه 1- سعادت مشورت 2- الزامات مشورت (هفته آینده) تقدیم علاقه مندان میگردد.
1- مشورت، افزایش دهنده درک و هوشیاری
مشورت، ادراک و هُشیاری دهـد /// عـقل ها، مـر عـقل را یـاری دهد
گفت پیغمبر.بـکُن ای رأیْ زن /// مَشْوَرت کـالْـمُسـتَشارُ مـؤْتَـمَن1
«دفتر اول بیت:1043الی 1044»
امـرِ شـاوِرْهُـمْ پـیمبـر را رسیـد /// گر چه رایی نیست رایَش را نَدید2
«دفتر اول بیت: 3019»
2- مشورت، کاهش دهنده اشتباه و پشیمانی
مشورت در کـارها واجـب شـود /// تــا پـشیمانی در آخِــر کـم بُـوَد
«دفتر دوم بیت:2268»
مشـورت کـن با گـروهِ صـالحان /// بـر پیمبـر امـرِ شـاوِرْهُـمْ بـدان
اَمْـرُهُمْ شُـوری بـرای ایـن بُـوَد /// کـز تَشاوُر3، سهـو و کـژ کمتر رود
«دفتر ششم بیت: 2611 و2612»
3- مشورت،عامل امنیت و کمال
ور چه عقلت هست، با عقل دگر /// یـار بـاش و مشورت کُن ای پـدر
بـا دو عقل، از بس بلاها وا رَهی /// پـایِ خود بـر اوجِ گردون هـا نهی
«دفتر چهارم بیت های:1263 و 1264»
این خِرَدها چون مصابیح، انورست /// بیست مِصباح از یکـی روشنتراست
بُو کـه مِصبـاحی فتد انـدر مـیان /// مُشـتعِـل گشتـه ز نـورِ آسـمـان
«دفتر ششم بیت: 2613 و2614»
4- مشورت، عمل به قرآن است.
عـقـل را عقـلِ یاری یـارکـن /// اَمْرُهُمْ شُوری بخوان و کار کـن
«دفتر پنجم بیت: 167»
ادامه دارد..........
مؤتمن: امین، امانت دار
نَدید: در اینجا به معنی رای دیکران قابل قیاس با او نبود
تَشاوُر: مشاوره
منتشره در هفته نامه ستاره صبح 17 دی 1390
