بروز حماقت در رفتار و اعمال یک فرد و یا یک اجتماع، وابسته به حدود دانش و تجربه آنها ست. کلمه حماقت همانند بصیرت، دانایی و ... از سیطره مقدار و اندازه خارج است. و به شهادت تاریخ، نمی توان با تبلیغات صفت حماقت یا بصیرت را بر تن اعمال انسان و یا جامعه ای پوشاند.
همه ما عملی که از سر حماقت باشد، در زندگی شخصی و در مدیریت اجتماعی لمس نموده ایم و هزینه های آن را پرداخت کرده و می کنیم . رفتار حماقت آمیز اگر در حوزه شخصی باشد، می تواند سبب کسب تجربه و بلوغ فرد و محیطش گردد، ولی در عرصه سیاسی و اجتماعی، حماقت یک شخص می تواند ملتی را از مسیر توسعه باز دارد و ضربات جبران ناپذیری را به فرهنگ و اعتبار یک ملت در نزد جهانیان وارد کند.
این حقیقت دان، نَه حق اند این همه///نَـی به کلّـی گمرهـانند ایـن همـه
«دفتر دوم بیت.2927»
آنکه گویدجمله حقّند،احمقی است///وآنکه گوید.جمله باطل،اوشقی است
«دفتردوم بیت.2942»
هر انسانی، نادانی و حماقت در حوزه فردی و یا در حوزه عمومی و مدیریت را احساس می کند، و با پرداخت هزینه هایی، تجربه هایی در برخورد با انسان نادان کسب می نمائیم. مثنوی معنوی، نسخه های عملی در برخورد با انسان و جماعت نادان برای بشریت به ارث گذاشته است که در این نوشتار، پنج پیشنهاد مولوی در برخورد با انسان نادان تقدیم می شود.
امروزه به جزء مردمان کشور منزوی و عقب افتاده کره شمالی، گردش اطلاعات به روش های گوناگون و با شدت و قدرت متفاوت و گاها با محدودیت هایی در دیگر ممالک جهان در جریان است. به عبارتی همه کسانی که دسترسی به اینترنت دارند، می توانند در سراسر جهان با هم در ارتباط باشند
امام خمینی کتاب اخلاقی و عرفانی "چهل حدیت" را در سن 37 سالگی به رشته تحریر در آورد. در این کتاب در شرح حدیث نورانی امام صادق (ع) "جنود جهل و عقل"، برای توصیف خوب یا بد شدن نفس آدمی، دائما از دو واژه "جنود جهل و شیطان" و " جنود عقل و رحمان" استفاده گردید.
عصر مولوی، عصر کشاورزی بود؛ که در عرصه عمومی آن انسان حق هیچ گونه انتخابی نداشت. و هزاران سال قبل از مولوی تا یک قرن پیش، معنی حکومت قرین بود با پادشاهی و سلطنت. در آن عصر بدون خونریزی حاکمی عزل نمی شد
جهل، جادویی است که گاه آدمیان در پناه آن می‌زیند و می‌آرامند وگاه در پیامد آن می‌سوزند و می‌مانند. مومنان اگر عاقل باشند به نهایت هستی می‌رسند و اگر جاهل بمانند کار ایشان بدانجا می‌کشد که روی هستی و تمدن را نبیند.
