اکثر انسان ها در دوران زندگی خویش به اشتباه، به کسی بدگمانی داشته، و یا نسبت به او بدگمان شدند. گمانه زنی خوب یا بد، یکی از اضلاع هندسه چند وجهی زندگی آدمی است. گاهی پس از گذشت زمان، احساس خجالت از خودمان دارم که چطور حاضر به غیبت ذهنی از دیگران شدیم،
در حوزه سیاست و فرهنگ بصیرت هر فردی، وابسته به ارزشهای حاکم بر تفکر اوست. و بنا به تأکید قرآن کریم درآیات 13 حجرات و22 روم در"گوناگونی خلق ها"؛ همسان سازی رفتار ها در حوزه سیاسی و فرهنگی خلاف سنن الهی است.
صبر، فرزند دانش و تجربه، و ثمره آن رفاه بشری در دنیا و عاقبت بخیری در سرای باقی است. و به عکس آن؛ بی برنامگی، عجله و بی تدبیری، فرزند جهل و خودکامگی است.
در تاریخ معاصر، جدا از دوران حکومت استالین بر شوروی، طالبان بر افغانستان و کیم ایل سون بر کره شمالی، بشریت نتوانست از منظر مادی و قوانین ریاضی، ماهیت مشخصی را برای اخلاقی بودن، توصیف نماید.
به گواه تاریخ، مولانا در یک خانواده حنفی مذهب زاده شد. و اصولا همه اجداد و نیاکانش بر مذهب اهل سنت بوده اند. و خود او نیز فقیه و مفتی حنفیان بود. ولی بر اساس کتاب مثنوی معنوی نمی توان نام خاصی بر مذهب مولوی نهاد.
تاریخ ثابت نمود صاحبان قدرتی که با رفتاری خدای گونه قصد یکسان سازی فکر و اعمال مردم تحت حکومت خویش قدم برداشتند، جز جهنمی برای فرقه و ملتشان به ارث نگذاشتند. خوشبختانه حقیقت آموزه های دینی مانع از ظهور خدایگان زمینی اند.
